ایمنسازی و مقاومسازی ساختمانها خصوصا در بافت های متراکم شهر های پر جمعیت مانند اصفهان و تهران طبق استانداردهای بینالمللی نظیر استانداردهای FEMA و استانداردهای Eurocode و همچنین طبق قوانین موجود در سازمان نظام مهندسی ساختمان و مقررات ملی ساختمان ایران برای هر ساختمان کوچک و بزرگ با کاربری مسکونی و تجاری تعریف شده است. توجه به مفاد ایمن سازی و مقاوم سازی نهتنها یک انتخاب هوشمندانه بلکه ضرورتی اجتنابناپذیر برای تأمین ایمنی افراد و کاهش خسارات اقتصادی و جانی محسوب میشود. در ادامه درباره اهمیت و ضرورت رعایت این مفاد در ساختمان های نوساز و حتی روند بازسازی صحبت می کنیم. لطفا با ما در دیزاین شهر همراه باشید.
ضرورت ایمنسازی ساختمانها
ایمنسازی در برابر مخاطرات طبیعی مانند زلزله، سیل، طوفان و مخاطرات غیرطبیعی نظیر آتشسوزی و انفجار برای ساختمانهای تجاری و مسکونی اهمیت بالایی دارد. رعایت استانداردهای ایمنسازی نهتنها به کاهش خسارات جبرانناپذیر به جان و مال انسانها کمک میکند، بلکه در پذیرش قوانین بیمه نیز نقش کلیدی دارد.
شرکتهای بیمه معمولاً برای صدور پوششهای بیمهای، رعایت استانداردهای ایمنی و مقاومسازی را از شرایط اصلی خود قرار میدهند. از این رو، مقاومسازی ساختمانها، بهویژه در مناطق زلزلهخیز و مستعد حوادث، نه تنها ضرورتی حیاتی است بلکه تأمینکننده اطمینان خاطر در موارد بحران خواهد بود.
اصول ایمنسازی ساختمان
اصول ایمنسازی شامل موارد زیر است که باید در طراحی، ساخت، و بازسازی ساختمانها رعایت شود. تائید این اصول بر روی گواهی پایان ساخت ساختمانهای نوساز طبق ماده 33 “قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان” و آییننامههای اجرایی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور ضرورت دارد. همچنین موارد جزئی در طراحی و چیدمان اماکن خدماتی و تجاری نیز باید مورد توجه قرار گیرد. علاوه بر استانداردهای ایمنی مانند سیستمهای اطفای حریق، مواردی نظیر وجود جعبههای کمکهای اولیه، تجهیزات مناسب تخلیه اضطراری، و علائم ایمنی واضح نیز بررسی و ارزیابی میگردد.
- طراحی سازه مقاوم: استفاده از روشهای نوین طراحی سازهای مانند تحلیل دینامیکی غیرخطی، مدلسازی رایانهای پیشرفته، و بهرهگیری از فناوریهای جدید نظیر دمپرهای لرزهای و سیستمهای جداسازی لرزهای که بتواند نیروهای جانبی ناشی از زلزله یا باد را به حداقل رسانده و پایداری سازه را تضمین کند.
- مصالح ساختمانی استاندارد: بهرهگیری از مصالح با کیفیت بالا که مطابق با استانداردهای بینالمللی باشند. به عنوان مثال، شیشههای سکوریت مورد استفاده در ساختمانهای تجاری و مسکونی که علاوه بر مقاومت بالا در برابر ضربه و شکست، جنبه تزئینی نیز دارند، باید مطابق با استانداردهایی مانند EN 12150 در اروپا یا ANSI Z97.1 در ایالات متحده باشند. این استانداردها تضمین میکنند که شیشهها در صورت شکست، به قطعات کوچک و غیر برنده تبدیل شده و خطرات جانی کاهش یابد.
- اتصالات ایمن: ایجاد اتصالات مناسب در اجزای مختلف ساختمان برای جلوگیری از جدا شدن بخشها در زمان وقوع حادثه. به عنوان مثال، تاسیسات ساختمانی حساس مانند لولههای گاز و آب باید از لولههایی با استانداردهایی نظیر ASTM A53 یا ISO 4437 استفاده کنند. این استانداردها تضمین میکنند که لولهها علاوه بر مقاومت بالا در برابر فشار، توانایی تحمل تغییرات دمایی و شرایط اضطراری را داشته باشند. همچنین، استفاده از اتصالات انعطافپذیر در این سیستمها میتواند از نشتی و شکستگی جلوگیری کند.
- سیستمهای ایمنی فعال و غیرفعال: نصب سیستمهای اعلام و اطفای حریق، تخلیه دود، و استفاده از دربها و پنجرههای مقاوم در برابر آتش. همچنین، در انبارهایی که محصولات اشتعالپذیر نظیر چسب، رنگ یا سایر مواد شیمیایی نگهداری میشود، نصب تجهیزات پیشرفتهتری مانند حسگرهای گاز، سیستمهای مهپاش ضدحریق و تهویه اضطراری بسیار اهمیت دارد. این اقدامات به کاهش خطر آتشسوزی و جلوگیری از گسترش آن کمک شایانی میکنند.
- بهینهسازی سیستمهای تأسیساتی: بهروزرسانی و ایمنسازی سیستمهای برقی، گازی، و مکانیکی ساختمان. به عنوان مثال، در انبارهای محصولات اشتعالپذیر مانند چسب و رنگ، استفاده از لولههای گاز با استانداردهای ISO 4437 که مقاومت بالایی در برابر فشار و نشتی دارند، اهمیت زیادی دارد. همچنین نصب سیستمهای تهویه مناسب و حسگرهای هشدار گاز در چنین فضاهایی میتواند از بروز حوادث خطرناک جلوگیری کند.
- تقویت فونداسیون و پی ساختمان: مقاومسازی پی و ستونها بهمنظور افزایش ظرفیت باربری و پایداری سازه.
- بازبینی و نظارت مستمر: انجام بازبینیهای دورهای توسط متخصصان برای اطمینان از حفظ ایمنی ساختمان.
مسئولیتها و الزامات قانونی
مسئولیت ایمنسازی ساختمانهای نوساز بر عهده مهندسین ناظر و سازندگان مورد تأیید سازمان نظام مهندسی ساختمان است. در خصوص بازسازی و ایمنسازی ساختمانهای قدیمی نیز مالکین ساختمان باید با همکاری شرکتهای تخصصی مقاومسازی و تحت نظارت مهندسین دارای پروانه اشتغال، اقدامات لازم را انجام دهند. طبق قوانین موجود، عدم رعایت اصول ایمنسازی میتواند پیامدهای حقوقی جدی برای مالکین و سازندگان به همراه داشته باشد.
خدمات مرتبط با ایمنسازی ساختمان
برای اجرای ایمنسازی و مقاومسازی ساختمان، خدمات زیر ارائه میشود:
- ارزیابی سازهای ساختمان: بررسی وضعیت موجود ساختمان از نظر استحکام و شناسایی نقاط ضعف.
- طراحی و اجرای مقاومسازی: ارائه راهکارهای مقاومسازی از قبیل افزودن بادبند، دیوار برشی، یا تقویت ستونها و فونداسیون.
- بازسازی و بهینهسازی: نوسازی ساختمانهای قدیمی با رعایت استانداردهای روز.
- مشاوره و آموزش: ارائه مشاوره تخصصی به مالکین و آموزش ساکنین در خصوص اصول ایمنی ساختمان.
سلب مسئولیت : این متن صرفا جنبه اطلاعات عمومی دارد